Geschiedenis Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest van een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep met 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in 8 departementen met zo veel geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement van Texel
dit departement aangaande een Amstel
het departement over de Delf
Ook lagen ook dit departement aangaande een Schelde en Maas en het departement over de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de nieuwe rangschikking ook niet en na een instelling in 1801 van dit Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld in overeenstemming met een oude gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vernieuwen door dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 het Koninkrijk Holland voor het Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden met de Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef een indeling aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet over 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Door minister Over Maanen werd in een grondwetcommissie nog een titel Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch dit werden door een rest over de commissie verworpen.[2]
Een andere provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug van Friesland tot Holland, maar ons deel aangaande Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werd ook dit laatste Hollands Brabant, het Land betreffende Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om een dominantie te reduceren werden Holland voor een grondwetsherziening betreffende 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het wel in sterke mate vanwege Amsterdam, het in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste aangaande Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende positie betreffende Amsterdam en drong men met op het herstel over de verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Hier werden echter niet met tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd die voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel met een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake over een samenvoeging betreffende een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden overduidelijk dat deze regelen van de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met dit Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel aangaande Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via remedie van de Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in het noorden door medicament met een Afsluitdijk met een provincie Friesland.
Een provincie mag geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en eerst het IJ) wanneer grens werkt.
Ten zuiden over het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tevens het Gooi, alsook een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en niet totaal vlak).
Ten noorden betreffende dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in dit deel met een provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in dit noorden een Kop betreffende Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
Een westkust betreffende een provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen mits Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Daar waar een duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De lees dit artikel streek tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden betreffende het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en andere industrie: dit is het westelijk gebied aangaande het Noordzeekanaal, met indien middelpunt de haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden van Kennemerland ligt de antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt met dit schiereiland een marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven vanwege Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden indien Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, weet vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams een meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam ook in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te beluisteren, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meeste organische dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe meer het lokale dialect van een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en het Wierings hebben ons enorm eigen karakter.
Net indien in andere dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake betreffende een teruggang aangaande de dialecten. Zeker zijn sommige dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse nog enorm meestal gesproken. Verschillende dialecten, zoals het Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en het blijkt verder uit de dialecten. De dialecten ten noorden met dit IJ zijn de meeste afwijkende.
Bij het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden van dit IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten over Zuid-Holland en geraken directory taalkundig dan ook dikwijls indien Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, met ook Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten van vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond ofwel de Waddeneilanden hebben ons heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op sommige punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp van een omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
Een indeling over een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een Bezoek website taalwetenschap. Vaak kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel gluiperig betreffende het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en heeft het nimmer volstrekt kunnen vernieuwen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in een dialecten. Ofschoon deze theorie heel wat aanhang heeft, wordt ze via andere taalkundigen kijk op deze website betreffende de hand gewezen en zullen de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, opgericht op 1 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland als enig aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht aangaande een besturen aangaande een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhoud over zes graaf dit recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen over Texel (de gehele westzijde aangaande Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ernaast bestaan er in Noord-Holland ons tiental andere via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (met Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn daar in Noord-Holland nog ettelijke andere grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld het Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens het hoofdartikel aan dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort